تیم‌های پرسپولیس و استقلال تاکنون ۷۵ دربی را برگزار کرده‌اند که در ۷۵ دیدار گذشته، دو تیم، ۲۴ پیروزی برای استقلال، نوزده برد برای پرسپولیس بوده و سی‌و‌دو بازی به تساوی انجامیده است.

 این هفته، هفتادوششمین دربی حساس استقلال و پرسپولیس در چارچوب هفته ۲۳ دوازدهمین دوره لیگ برتر برگزار خواهد شد؛ بازی که بی گمان، تعداد بی‌شماری از علاقه‌مندان فوتبال، بی‌صبرانه منتظر آغاز آن هستند.

 به گزارش «تابناک»، نگاهی داریم به کامل‌ترین تاریخچه بازی‌های استقلال پرسپولیس و همه ۷۵ بازی انجام شده و همه بازیکنان و همه چیز در مورد دربی آبی و قرمز:

 دیدار نخست، جمعه شانزدهم فروردین ماه ۱۳۴۷

 استادیوم شیرودی ـ استقلال صفر ـ پرسپولیس صفر

استقلال: حسین قاضی شعار ـ علی محمد کاردان ـ مهدی لواسانی ـ احمد رحیمی ـ اونیک کاراپتیان ـ احمد منشی‌زاده ـ کامبیز جمالی (‌کاپیتان) ـ علی جباری ـ حسین فرزامی ـ داریوش مصطفوی ـ مرتضی شرکا

مربی: علی دانایی فر

 پرسپولیس: ‌هادی طاووسی ـ ابراهیم آشتیانی ـ حمید جاسمیان ـ جعفر کاشانی ـ رضا وطنخواه ـ عزت الله وطنخواه ـ کاظم رحیمی ـ همایون بهزادی (‌کاپیتان) ـ بهمن نوروزی ـ ناظم گنجاپور ـ حسین کلانی ـ اصغر ادیبی

مربی: پرویز دهداری

داور: عبدالرضا موزون با کمک ارشد برازنده و ایرج نیک رفتار ـ تماشاگر: ۲۰ هزار نفر

 دیدار دوم، جمعه بیستم دی ماه ۱۳۴۷، استادیوم شیرودی

 پرسپولیس صفر ـ استقلال صفر

پرسپولیس: عزیز اصلی ـ ابراهیم آشتیانی ـ حمید جاسمیان (‌کاپیتان‌) ـ عزت الله وطنخواه ـ مهراب شاهرخی ـ جعفر کاشانی ـ فریدون معینی ـ کاظم رحیمی ـ حبیب علیزاده ـ همایون بهزادی ـ رضا وطنخواه

 استقلال: مهدی کشاورز ـ منصور پورحیدری ـ پرویز قلیچ خانی ـ مهدی لواسانی ـ اونیک کاراپتیان ـ حسین فرامرزی ـ کاروحق وردیان ـ جلال طالبی (‌کاپیتان)، اکبر افتخاری ـ داریوش مصطفوی

داور: بهادر خان (‌پاکستان‌) با کمک ارشد برازنده و ابوالقاسم حاج ابوالحسن

تماشاگر: بیست هزار نفر سال ۱۳۴۸ دو پیروزی برای استقلال

 دیدار سوم، جمعه ۳۱ مرداد ماه ۱۳۴۸، استادیوم شیرودی

استقلال سه، پرسپولیس یک

 پرسپولیس: مهدی عسکر خانی ـ ابراهیم آشتیانی ـ حمید جاسمیان (‌کاپیتان‌) ـ رضا وطنخواه ـ فریدون معینی ـ اصغر ادیبی ـ کاظم رحیمی ـ حبیب علیزاده ـ حسین کلانی ـ ناظم گنجاپور ـ فریدون ممبینی

استقلال: حسین قاضی شمار ـ منصور‌پور حیدری ـ پرویز قلیچ خوانی (‌کاپیتان‌) ـ مهدی لواسانی ـ عزت الله جان ملکی ـ احمد منشی‌زاده ـ کاروحق وردیان ـ علی جباری ـ حسین فرزامی ـ داریوش مصطفوی ـ اکبر افتخاری

داور: ابوالقاسم حاج ابوالحسن با کمک حسین سلیم آبادی و‌پور امید ـ تماشاگر: ۲۰ هزار نفر ـ ـ اخراج: رضا وطنخواه

گل‌ها: دقیقه ۸ احمد منشی‌زاده ـ دقیقه ۴۳ علی جباری ـ دقیقه ۸۹ کاروحق وردیان ـ برای استقلال

دقیقه ۷۲ ناظم گنجاپور برای پرسپولیس

دیدار چهارم جمعه هفدهم بهمن ۱۳۴۸، استادیوم شیرودی

استقلال یک، پرسپولیس صفر تا دقیقه ۸۲

 پرسپولیس: عزیز اصلی ـ اکبر محمدی ـ مجتبی ضرابی ـ رضا اکبری ـ علی قاضی شعار ـ سعید کامیاب ـ رضا تقدسی ـ محمود خورد بین ـ عباس رجبیه فرد ـ بهمن رحمت شاهی ـ مهدی تهرانی ـ مسیح مسیح نیا ـ احمد حسن‌زاده ـ علی سلیمی. مربی: رجبعلی فرامرزی

استقلال: حسین قاضی شعار ـ پرویز قلیچ خانی (‌کاپیتان‌) ـ اکبر کارگر جم ـ منصور پورحیدری ـ گودرز حبیبی ـ کارو حق وردیان ـ احمد منشی‌زاده ـ مهدی حاج محمد ـ غلامحسین مظلومی ـ اکبر افتخاری ـ علی جباری. مربی: علی دانایی فرد

داور: ابوالقاسم حاج ابوالحسن با کمک علی الهی و مهدی مجمع

تماشاگر: ۲۵ هزار نفر

اخراج: عزیز اصلی

 نکته * گل تیم استقلال: غلامحسین مظلومی ۹ این بازی تادقیقه ۸۲ ادامه یافت، اما در این لحظه تیم پرسپولیس میدان را به دلیل اعتراض به نحوه قضاوت ترک کرد وبا سیلی عزیز اصلی فدراسیون فوتبال نتیجه را سه بر صفر به سود استقلال اعلام کرد.

 دیدار پنجم جمعه ۳/۷/۱۳۴۹، دیدار دوستانه

پرسپولیس دو، ‌تاج سه

گل‌‏های استقلال: جواب قراب ۷۳، کارو حق وردیان ۸۷، عباس مژدهی ۸۸گل‌‏های تیم پرسپولیس: علی پروین ۷، حسین کلانی ۲۳

بازیکنان پرسپولیس: ‌ هادی طاووسی (منصور رشیدی)، اکبر محمدی، فریدون معینی، ابراهیم آشتیانی، حسین کلانی، جعفر کاشانی، مهراب شاهرخی، علی پروین، همایون بهزادی (کاپیتان ـ صفر ایرانپاک)، داریوش مصطفوی (محمود خوردبین)، اصغر ادیبی

مربی: حسین فکری

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، اکبر کارگر جم، مسعود معینی (عزت جانملکی)، پرویز قلیچ خانی (کاپیتان)، منصور پورحیدری، نصرالله عبداللهی، حسین فرزامی، علیرضا حاج قاسم (غلامحسین مظلومی)، کارو حق وردیان، عباس مژدهی (جواد قراب)، مهدی حاج محمد (عباس مژدهی)

مربی: رایکوف

داور: ارتو طغرل دیلک (ترکیه) ـ ـ ورزشگاه: امجدیه نیمه اول: ۲ ـ ۰ پرسپولیس

دیدار ششم یکشنبه ۲۷ دی ماه ۱۳۴۹ ـ استادیوم شیرودی ـ استقلال ۱ ـ پرسپولیس ۱ تا دقیقه هشتادم

گل استقلال: عباس مژدهی۷۵ گل پرسپولیس: حسین کلانی ۲

پرسپولیس: عزیز اصلی ـ ابراهیم آشتیانی ـ اکبر محمدی ـ جعفر کاشانی ـ مهراب شاهرخی ـ اصغر ادیبی ـ فریدون معینی ـ علی پروین ـ حسین کلانی ـ همایون بهزادی (‌کاپیتان‌) ـ رضاوطنخواه.

مربی: حسین فکری

استقلال: فرهنگ بادکوبه ـ نصرالله عبدالهی ـ پرویز قلیچ خانی (‌کاپیتان‌) ـ مهدی لواسانی ـ اکبر کارگر جم ـ جلال طالبی ـ کارو حق وردیان ـ علی جباری ـ جواد قراب (‌عباس مژدهی‌) ـ غلامحسین مظلومی ـ مهدی حاج محمد. مربی: رایکوف مربی: علی دانایی فرد

داور: ارشد برازنده با کمک علی الهی و حسین سلیم آبادی تماشاگر: ۱۵ هزار نفر

اخراج: همایون بهزادی ـ مهدی لواسانی ـ حسین کلانی

 پس از این گل باز هم فشار استقلال روی دروازه پرسپولیس ادامه یافت و به رغم اینکه تا پایان نیمه اول تغییری در نتیجه حاصل نشد، ولی دروازه پرسپولیس پی در پی در معرض خطر هجوم مهاجمان استقلال قرار داشت که تنها هشیاری مدافعان و تیز چنگی دروازه‌بان این تیم، مانع نتیجه‌گیری استقلالی‌ها شد.

 در نیمه دوم هم شکل کلی بازی مانند نیمه نخست بود، با این تفاوت که پرسپولیس نیز با حملاتی که ندرتا انجام می‌داد، رونق بیشتری به بازی می‌بخشید. بازی در وضعیتی عادی رو به پایان بود که در دقیقه ۸۲ به دنبال نفوذ محمود خوردبین و شوت زیبای او دروازه استقلال فرو ریخت. در این لحظه، در حالی که بازیکنان پرسپولیس سر از پا نمی‌شناختند، داور با اعلام خطای خورد بین گل این تیم را مردود اعلام کرد.

 به دنبال این تصمیم و اعتراض پرسپولیسی‌ها، ناگهان عزیز اصلی کاپیتان این تیم در حالی که خشم و عصبانیت چهره‌اش را در خود فرو برده بود، به داور نزدیک شد و پس از آنکه سیلی محکمی به او زد، زمین را ترک گفت. مشاجره و جنجال مدتی ادامه یافت و سرانجام پرسپولیسی‌ها حاضر به ادامه بازی شدند، ولی وقتی اصلی دوباره به زمین بازگشت، داور از پذیرفتن او خودداری کرد و حکم به اخراج او داد و در اینجا بود که پرسپولیس حاضر به پذیرش رأی داور نشد و میدان را ترک کرد.

 نتیجه این بازی سه، صفر به سود استقلال اعلام شد و عزیز اصلی هم به علت مضروب کردن داور دچار محرومیت شد، ولی چند ماه بعد این محرومیت لغو و سال ۱۳۵۰استقلال گلباران شد.

 دیدار هفتم: جمعه ۲۸/۳/۱۳۵۰، قهرمانی باشگاه‌های تهران

پرسپولیس یک، تاج یک

گل پرسپولیس: صفر ایرانپاک (۹۰) گل تاج: غلامحسین مظلومی (۳۱)

بازیکنان پرسپولیس: عزیز اصلی، اکبر محمدی، فریدون معینی، ابراهیم آشتیانی، داریوش مصطفوی، جعفر کاشانی، صفر ایرانپاک، علی پروین، همایون بهزادی (کاپیتان ـ اسماعیل حاج رحیمی‌پور ـ محمود خوردبین)، رضا وطنخواه، اصغر ادیبی

مربی: حسین فکری

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، اکبر کارگر جم، مسعود معینی (منصور پورحیدری)، پرویز قلیچ خانی (کاپیتان)، علی جباری، نصرالله عبداللهی، عزت جانملکی (عباس مژدهی)، غلامحسین مظلومی، کارو حق وردیان، جواد قراب، علیرضا حاج قاسم

مربی: رایکوف ـ داور: بهرام اف (شوروی ـ ورزشگاه: امجدیه

 دیدار هشتم ـ پرسپولیس ۴ استقلال ۱، ۱۵ بهمن ۱۳۵۰

گل تیم استقلال: علی جباری ۷۵

گلهای تیم پرسپولیس: حسین کلانی ۴۳و۹۰، صفر ایرانپاک ۵۶، محمودخوردبین ۷۵

بازیکنان پرسپولیس: ‌ هادی طاووسی، مهراب شاهرخی، فریدون معینی، ابراهیم آشتیانی، عزت الله وطنخواه، جعفر کاشانی، صفر ایرانپاک، علی پروین، همایون بهزادی (کاپیتان ـ محمود خوردبین)، حسین کلانی، اصغر ادیبی

مربی: آلن راجرز

بازیکنان تاج: ناصر حجازی (منصور رشیدی)، اکبر کارگر جم، مسعود معینی، منصور پورحیدری، علی جباری (کاپیتان)، نصرالله عبداللهی (مسعود مژدهی)، عزت جانملکی، غلامحسین مظلومی، کارو حق وردیان، جواد قراب، علیرضا حاج قاسم (مهدی حاج محمد)

مربی: رایکوف

داور: داود حیدری

 دیدار نهم: پرسپولیس دو، استقلال صفر، سوم فروردین ۱۳۵۱

گلهای تیم پرسپولیس: صفر ایرانپاک ۵۰، حسین کلانی ۸۹

بازیکنان پرسپولیس: ‌هادی طاوسی، مهراب شاهرخی، فریدون معینی، ابراهیم آشتیانی، عزت الله وطنخواه، جعفر کاشانی، صفر ایرانپاک، علی پروین، همایون بهزادی (کاپیتان ـ محمود خوردبین)، حسین کلانی، اصغر ادیبی (ایرج سلیمانی)

مربی: آلن راجرز

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، علیرضا حاج قاسم، مسعود معینی، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، نصرالله عبداللهی، عزت جانملکی، غلامحسین مظلومی (مهدی حاج محمد ـ منصورپورحیدری)، کارو حق وردیان، جواد قراب، مسعود مژدهی ـ مربی: رایکوف

داور: پاپا واسیلی (یونان) ـ ـ ورزشگاه: امجدیه

دیدار دهم: پرسپولیس صفر، استقلال دو ـ یازدهم اسفند ۱۳۵۱، گلهای تیم استقلال: علی جباری ۸۷و۴۰

بازیکنان پرسپولیس: مهدی عسکرخانی، کاظم رحیمی، فریدون معینی، ایرج سلیمانی (حسین بهاریان)، عزت الله وطنخواه (کاپیتان)، مجید تشرفی، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، مهراب شاهرخی، محمود خوردبین، اکبر افتخاری، اصغر ادیبی

مربی: آلن راجرز

بازیکنان تاج: منصور رشیدی، محمدرضا عادلخانی (غلامحسین مظلومی)، منصور پورحیدری، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، نصرالله عبداللهی، عزت جانملکی، حسن روشن، کارو حق وردیان (عباس نوین روزگار)، جواد قراب، مسعود مژدهی

مربی: رایکوف

داور: داود نصیری ورزشگاه: امجدیه

 دیدار یازدهم: پرسپولیس صفر، استقلال یک ـ ۲۵ خرداد ۱۳۵۲، گل تیم استقلال: رضا عادلخانی ۳

بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت، ابراهیم آشتیانی، فریدون معینی، مهراب شاهرخی، عزت الله وطنخواه، جعفر کاشانی، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، علی پروین، حسین کلانی، همایون بهزادی (کاپیتان)، اصغر ادیبی (ایرج سلیمانی)

مربی: آلن راجرز

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، محمدرضا عادلخانی، حسن نگارش (منصور پورحیدری)، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، عباس نوین روزگار، عزت جانملکی، حسن روشن، جواد الله وردی، جواد قراب، غلامحسین مظلومی (پرویز مظلومی) ـ مربی: رایکوف

دیدار دوازدهم: پرسپولیس شش، استقلال صفر ـ ۱۶ شهریور ۱۳۵۲

گلهای تیم پرسپولیس: همایون بهزادی ۵۰، ۹۰‌، ۸۶‌، ایرج سلیمانی ۴۵ و ۵۶‌، حسین کلانی ۳۲

 دور رفت نخستین جام تخت جمشید

 بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت، ابراهیم آشتیانی، مسیح مسیح نیا، رضا وطنخواه، جعفر کاشانی، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، علی پروین، حسین کلانی، همایون بهزادی (کاپیتان)، اصغر ادیبی، ایرج سلیمانی

مربی: آلن راجرز

بازیکنان تاج: منصور رشیدی (ناصر حجازی)، محمدرضا عادلخانی، نصرالله عبداللهی، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، کارو حق وردیان، عزت جانملکی، حسن روشن (هادی نراقی)، جواد الله وردی، جواد قراب، غلامحسین مظلومی (مسعود مژدهی)

مربی: رایکوف

داور: نیکولای پتری چیانو (رومانی) ورزشگاه: آزادی اخطار ـ ـ اخراج: ـ نیمه اول: ۲ ـ ۰

پرسپولیس

تماشاگر: ۶۰۰۰۰ نفر

 دیدار سیزدهم: پرسپولیس یک، استقلال یک ـ هجدهم آذر ۱۳۵۲

گل تیم استقلال: علی جباری ۷۰ ـ گل تیم پرسپولیس: همایون بهزادی ۴۶

بازیکنان پرسپولیس: ‌ هادی طاووسی، ابراهیم آشتیانی، مسیح مسیح نیا، رضا وطنخواه، جعفر کاشانی، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، علی پروین، حسین کلانی، همایون بهزادی (کاپیتان ـ صفر ایرانپاک)، مهراب شاهرخی، ایرج سلیمانی (محمدرضا خلعتبری)

مربی: آلن راجرز

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، محمدرضا عادلخانی، منصور پورحیدری، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، کارو حق وردیان، عزت جانملکی، مسعود مژدهی، عباس نوین روزگار، جواد قراب، غلامحسین مظلومی (حسن روشن)

مربی: رایکوف

داور: رودلف شرر (سوئیس)

دیدار چهاردهم: پرسپولیس صفر، استقلال یک ـ چهارم خرداد ۱۳۵۳ ـ گل تیم استقلال: حسن روشن ۸۸ دور رفت دومین جام تخت جمشید

بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت، ابراهیم آشتیانی، مسیح مسیح نیا، رضا وطنخواه، جعفر کاشانی (کاپیتان)، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، علی پروین، حسین کلانی، محمد دستجردی، محمود خوردبین (صفر ایرانپاک)، ایرج سلیمانی

مربی: همایون بهزادی

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، محمدرضا عادلخانی (هادی نراقی)، منصور پورحیدری، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، کارو حق وردیان، عزت جانملکی، مسعود مژدهی (غلامحسین مظلومی)، عباس نوین روزگار، جواد قراب، حسن روشن

مربی: رایکوف

داور: رودلف شرر (سوئیس)

دیدار پانزدهم: پرسپولیس دو، استقلال یک، ۲۷ آذر ۱۳۵۳

گل تیم استقلال: غلامحسین مظلومی ۶۰ گلهای تیم پرسپولیس: صفر ایرانپاک ۵۰ و اسماعیل حاج رحیمی‌پور

بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت، جواد الله وردی، فریدون معینی، رضا وطنخواه، جعفر کاشانی (کاپیتان)، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، علی پروین، حسین کلانی (محمدرضا خلعتبری)، اصغر ادیبی، صفر ایرانپاک، ایرج سلیمانی (محمد دستجردی)

مربی: آلن راجرز

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، سعید باغوردانی، منصور پورحیدری (عباس نوین روزگار)، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، کارو حق وردیان، حسن نگارش، غلامحسین مظلومی، ‌هادی نراقی (مهرداد زمان‌زاده)، آندرانیک اسکندریان، حسن روشن

مربی: رایکوف

دیدار شانزدهم: پرسپولیس یک، استقلال سه ـ پانزدهم اردیبهشت ۱۳۵۴

گلهای تیم استقلال: غلامحسین مظلومی ۱۱ و ۶۲‌، مسعود مژدهی۴۷ گل تیم پرسپولیس: صفر ایرانپاک ۵۳

بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت، بیژن ذوالفقارنسب، ابراهیم آشتیانی (کاپیتان)، محمد دستجردی، جهانگیر فتاحی، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، علی پروین، محمد دادکان، اصغر ادیبی (محمد زادمهر)، صفر ایرانپاک، ایرج سلیمانی

مربی: همایون بهزادی

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، سعید باغوردانی (عباس نوین روزگار)، عزت جانملکی، اکبر کارگر جم، علی جباری (کاپیتان)، کارو حق وردیان، حسن ابراهیمی، غلامحسین مظلومی (هادی نراقی)، محمدرضا عادلخانی، آندرانیک اسکندریان، مسعود مژدهی مربی: رایکوف

داور: ‌هاشم حکیم (هندوستان)

ورزشگاه: آزادی

دیدار هفدهم: پرسپولیس دو، استقلال صفر ۲۵ مهر ـ ۵۴ گلهای تیم پرسپولیس: جهانگیر فتاحی ۲۲، اسماعیل حاج رحیمی‌پور ۳۸

بازیکنان پرسپولیس: حسین قره خانلو، بیژن ذوالفقارنسب، ابراهیم آشتیانی (کاپیتان)، جواد الله وردی، جهانگیر فتاحی، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، علیپروین، رضا وطنخواه، اصغر ادیبی، صفر ایرانپاک، ایرج سلیمانیمربی: بیوک وطنخواه

بازیکنان تاج: ناصر حجازی، سعید باغوردانی، حسن نظری، اکبر کارگر جم، علیجباری (کاپیتان ـ عباس نوین روزگار)، کارو حق وردیان، جواد قراب، غلامحسینمظلومی (محمدرضا عادلخانی)، حسن روشن، آندرانیک اسکندریان، مسعود مژدهی

مربی: رایکوف

داور: پیت آندرسون (مجارستان) ورزشگاه: آزادی

دیدار هجدهم: پرسپولیس یک، استقلال یک، ۲۷ اسفند ۱۳۵۴

گل تیم استقلال: مسعود مژدهی۲۰ گل تیم پرسپولیس: محمود خوردبین ۸۵

بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت، بیژن ذوالفقارنسب، ابراهیم آشتیانی (کاپیتان)، جواد الله وردی، جهانگیر فتاحی، محمد رضا خلعتبری (اسماعیل حاج رحیمی‌پور)، علی پروین، رضا وطنخواه (فریدون معینی)، علیرضا عزیزی، محمد دستجردی، محمودخوردبین

مربی: بیوک وطنخواه

بازیکنان تاج: منصور رشیدی، حسن ابراهیمی، حسن نظری، اکبر کارگر جم (کاپیتان)، عزت جانملکی، کارو حق وردیان، جواد قراب، جهانگیر کوثری (هادینراقی)، حسن روشن، آندرانیک اسکندریان، مسعود مژدهیمربی: رایکوف

داور: محمد صالحی ورزشگاه: امجدیه

اخطار: ابراهیم آشتیانی (پرسپولیس) عزت جانملکی (تاج)

اخراج: مسعود مژدهی (تاج) *

دیدار نوزدهم: پرسپولیس یک، استقلال یک ـ دوم مهر ۱۳۵۵

گل تیم استقلال: ‌هادی نراقی ۲۶ گل تیم پرسپولیس: علی پروین ۴۰

بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت، بیژن ذوالفقارنسب، محمد دادکان، جواد اللهوردی، یعقوب فاطمی مقدم، محمد رضا خلعتبری، علی پروین (کاپیتان)، صفرایرانپاک، علیرضا عزیزی، اصغر ادیبی (محمد دستجردی)، اسماعیل حاج رحیمی پورمربی: کونوف

بازیکنان تاج: حجت خاکسار تهرانی (منصور رشیدی)، ‌ هادی نراقی، حسن نظری،> مصطفی مسلمی، عزت جانملکی (کاپیتان)، عباس نوین روزگار، جواد قراب، جهانگیر کوثری، حسن روشن، آندرانیک اسکندریان، مسعود مژدهی

مربی: رایکوف

داور: جک تیلور (انگلستان) ورزشگاه: آزادی

دیدار بیستم: پرسپولیس صفر، استقلال سه ـ هجدهم اردیبهشت ۱۳۵۶

گل‌های تیم استقلال: محرم عاشری ۴۵‌، حسن روشن ۸۳‌، سعید مراغه چیان ۸۸

بازیکنان پرسپولیس: حسین قره خانلو، بیژن ذوالفقارنسب، محمد دادکان، جمشیدرشیدی، یعقوب فاطمی مقدم، پرویز قلیچ خانی، علی پروین (کاپیتان)، محمدمایلی کهن (حسن شفیع نیا)، علیرضا عزیزی، محمود خوردبین (محمد زادمهر)، اسماعیل حاج رحیمی‌پور

مربی: منصور امیر آصفی

بازیکنان تاج: حجت خاکسار تهرانی، ‌هادی نراقی، حسن نظری، مصطفی مسلمی (هوشنگزرین کمر ـ محرم عاشری)، ایرج دانایی فرد، عباس نوین روزگار، اصغر حاجیلو، شاهرخ مطیعی، حسن روشن (کاپیتان)، آندرانیک اسکندریان، سعید مراغه چیان

مربی: جگیچ

داور: شوایلر (آلمان) ورزشگاه: امجدیه اخطار: شاهرخ مطیعی و عباس نوین روزگار (تاج)

 دیدار بیستم ویکم: پرسپولیس دو، استقلال یک ـ هجدهم آذر ۱۳۵۶

گل تیم استقلال: حسن روشن ۸۵ گلهای تیم پرسپولیس: صفر ایرانپاک ۱۵ و۳۴

بازیکنان پرسپولیس: وازگن صفریان، بیژن ذوالفقارنسب، محمد دادکان، جوادالله وردی، آلن ویتل، صفر ایرانپاک، علی پروین (کاپیتان)، محمد مایلی کهن، علیرضا عزیزی، محمود خوردبین، اسماعیل حاج رحیمی‌پور

مربی: مهراب شاهرخی

بازیکنان تاج: حمید ملک احمدی، ‌هادی نراقی (رضا نعلچگر)، حسن نظری، مصطفی مسلمی، ایرج دانایی فرد، جهانگیر کوثری، اصغر حاجیلو، شاهرخ مطیعی (محرم عاشری)، حسن روشن (کاپیتان)، آندرانیک اسکندریان، سعید مراغه چیان مربی: جگیچ

داور: آدولف پورکاپ (آلمان) ورزشگاه: آزادی

 دیدار بیستم ودوم: پرسپولیس صفر، استقلال یک، ۲۵ آبان ۱۳۵۸

 گل تیم استقلال: غلامرضا فتح آبادی ۴۲

 این بازی در دقیقه ۷۵ به دلیل هجوم تماشاگران به داخل زمین نیمه تمام ماند (‌این دیدار دوستانه به مناسبت بزرگداشت مرحوم علی دانایی‌فر برگزار شد)

بازیکنان پرسپولیس: وازگن صفریان، محمد پنجعلی، محمد دادکان، ابراهیم طهماسبی، حسین کاشی‌نژاد، حمید درخشان، علی پروین (کاپیتان)، محمد مایلی

کهن، علیرضا حیدری (محمود خوردبین)، جواد حسن‌زاده (مجید درزی)، عباس کارگر مربی: مهراب شاهرخی

بازیکنان استقلال: حجت الله خاکسار تهرانی، رضا فروزانی، اکبر میثاقیان، غلامرضا فتح آبادی، غلامرضا برهان‌زاده، شاهین بیانی، اصغر حاجیلو، رضانعلچگر، شاهرخ بیانی (مجید سلیم‌پور)، محمد خضرایی، سعید مراغه چیان (کاپیتان)

مربی: عباس رضوی

داور: هروس باغومیان ورزشگاه: شیرودی

 دیدار بیستم وسوم: پرسپولیس صفر، استقلال صفر ـ سیزدهم تیر ۱۳۵۹

 بازیکنان پرسپولیس: بهرام مودت (وازگن صفریان)، جعفر کاشانی (امیر خانی)، رضا وطنخواه (جواد الله وردی)، ابراهیم کیان طهماسبی، حسین کاشی‌نژاد، حمید

درخشان، ناصر نورایی، محمود خوردبین (مجید سبزی)، علیرضا عزیزی (عباس کارگر)، صفر ایرانپاک (کاپیتان ـ غلامرضا فتح آبادی)، مهدی شاهمرادی

مربی: مهراب شاهرخی

بازیکنان استقلال: ناصر حجازی، حسین فرزامی (عبدالعلی چنگیز)، اکبر کارگر جم (پرویز مظلومی)، مصطفی مسلمی، کارو حق وردیان (شاهرخ بیانی)، شاهین بیانی، اصغر حاجیلو، رضا نعلچگر، علی جباری (کاپیتان ـ غلامرضا برهان‌زاده)، ایرج دانایی فرد، سعید مراغه چیان

مربی: منصور پورحیدری

داور: محمد صالحی

 دیدار بیستم و چهارم: پرسپولیس صفر، استقلال صفر ـ شانزدهم مهر ۱۳۶۰

 بازیکنان پرسپولیس: وحید قلیچ، محمد پنجعلی، روح الله عبادزاده، ضیاعربشاهی، حسین کاشی‌نژاد، حمید درخشان، ابراهیم کیان طهماسبی، علی پروین

(کاپیتان)، محمد مایلی کهن، غلامرضا فتح آبادی، عباس کارگرمربی: مهراب شاهرخی

بازیکنان استقلال: ناصر حجازی (کاپیتان)، بهتاش فریبا، عزیز دسترس، شاهرخ بیانی (رضا احدی)، رضا رجبی، شاهین بیانی، اصغر حاجیلو، رضا نعلچگر،

غلامرضا برهان‌زاده (پرویز مظلومی)، عبدالعلی چنگیز، سعید مراغه چیان

مربی: حسن عضدی

داور: محمد صالحی ورزشگاه: آزادی

دیدار بیستم و پنجم: پرسپولیس یک، استقلال یک ـ هفدهم دی ۱۳۶۱

گل تیم پرسپولیس: غلامرضا فتح آبادی ۱۰ گل تیم استقلال: بهتاش فریبا ۸۷

بازیکنان پرسپولیس: بهروز سلطانی، محمد پنجعلی، روح الله عبادزاده، محمددادکان (جواد حسن‌زاده)، کاظم سید علیخانی، محمد مایلی کهن، علی پروین

(کاپیتان)، ضیا عربشاهی، حمید درخشان (مجید سبزی)، غلامرضا فتح آبادی، ناصرمحمدخانی (عباس کارگر)

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: ناصر حجازی (کاپیتان)، رضا رجبی، اصغر حاجیلو، شاهین بیانی، سعید مراغه چیان (حمید فرد علی نیا)، بهتاش فریبا، شاهرخ بیانی، احمد

حیدرخان (غلامرضا برهان‌زاده)، پرویز مظلومی (حسن روشن)، رضا احدی، عبدالعلی چنگیز

مربی: ناصر حجازی

داور: محمد صالحی

 دیدار بیستم و ششم: پرسپولیس صفر، استقلال یک ـ پانزدهم مهر ۱۳۶۲

 گل تیم استقلال: پرویز مظلومی ۵۹

بازیکنان پرسپولیس: بهروز سلطانی، محمد پنجعلی، روح الله عبادزاده، حسین کاشی‌نژاد، کاظم سید علیخانی، محمد مایلی کهن (مجید سبزی)، علی پروین

(کاپیتان)، ضیا عربشاهی، حمید درخشان (عباس کارگر)، غلامرضا فتح آبادی، ناصر محمدخانی ـ ـ مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: ناصر حجازی (کاپیتان)، رضا رجبی، اصغر حاجیلو، شاهین بیانی، سعید مراغه چیان، رضا نعلچگر، شاهرخ بیانی (عبدالعلی چنگیز)، حمید فرزام نیا، پرویز مظلومی (بیژن طاهری)، رضا احدی، جعفر مختاری فر

مربی: منصور پورحیدری

داور: حمید خوشخوان ـ ورزشگاه: آزادی تماشاگر: ۱۲۰۰۰۰ نفر

 دیدار بیستم و هفتم: پرسپولیس سه، استقلال صفر ـ ۲۵خرداد ۱۳۶۵

 گلهای تیم پرسپولیس: شاهرخ بیانی ۱۲ ـ پنالتی و ۵۲، ناصر محمد خانی ۶۲

بازیکنان پرسپولیس: وحید قلیچ (بهروز سلطانی)، محمد پنجعلی، مرتضی فنونی‌زاده، شاهرخ بیانی، کاظم سید علیخانی، محمد مایلی کهن (کاپیتان ـ رحیم

یوسفی)، محمد حسن انصاری فرد، ضیا عربشاهی، حمید درخشان، فرشاد پیوس (عباس کارگر)، ناصر محمدخانی

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: ناصر حجازی (کاپیتان)، رضا رجبی، عبدالعلی چنگیز، شاهین بیانی، سعید مراغه چیان (بیژن طاهری)، بهتاش فریبا (پرویز مظلومی)، مجید

نامجومطلق، رسول غنی‌زاده، غلامرضا فتح آبادی، رضا احدی، جعفر مختاری فر

مربی: عباس رضوی

داور: منوچهر نظری ورزشگاه: آزادی

اخطار: محمد حسن انصاری فرد (پرسپولیس) رسول غنی‌زاده، غلامرضا فتح آبادی (استقلال) تماشاگر: ۶۵۰۰۰ نفر

 دیدار بیستم و هشتم: پرسپولیس صفر، استقلال صفر ـ هفتم فروردین ۱۳۶۶

 بازیکنان پیروزی: بهروز سلطانی، سعید نعیم آبادی، مرتضی فنونی‌زاده، غلام برزگر (ابراهیم کیان طهماسبی)، کاظم سید علیخانی، محمد مایلی کهن (کاپیتان)، عباس کارگر، ضیا عربشاهی، رحیم یوسفی، فرشاد پیوس، کورش لرستانی ـ مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: مجید رضایی، سعید جانفدا، حمید فرزام نیا، محمدرضاشکورزاده، اصغر حاجیلو (کاپیتان)، بهتاش فریبا، مجید نامجو مطلق، صادق

ورمزیار، علی شوری (پرویز مظلومی)، بیژن طاهری، جعفر مختاری فرمربی: منصور پورحیدری

داور: بهمن بهلولی ـ ورزشگاه: آزادیاخطار: رحیم یوسفی، غلام برزگر (پیروزی) تماشاگر: ۷۵۰۰۰ نفر

 دیدار بیستم و نهم: پرسپولیس یک، استقلال یک ـ هجدهم شهریور ۱۳۶۷

 گل تیم استقلال: جعفر مختاری فر۶۰ ـ گل تیم پرسپولیس: فرشاد پیوس ۴۶ ـ بازیکنان پیروزی: وحید قلیچ، سعید نعیم آبادی، مرتضی فنونی‌زاده، مرتضی

کرمانی مقام، کاظم سید علیخانی (کاپیتان)، منوچهر شفقتیان، محسن عاشوری (فریبرز مرادی)، ضیا عربشاهی، رحیم یوسفی (محمد مایلی کهن)، فرشاد پیوس، محمد حسن انصاری فرد ـ

مربی: علی پروین

 بازیکنان استقلال: مجید رضایی، مصطفی اردستانی، حمید فرزام نیا، محمدرضاشکورزاده، جواد زرینچه، امیر‌هاشمی مقدم، مجید نامجو مطلق، صادق ورمزیار،

محسن گروسی (محمود کلهر)، رضا جلولی، جعفر مختاری فر (کاپیتان) ـ مربی: غلامحسین مظلومی

داور: محمد صالحی ـ اخطار: مرتضی کرمانی مقام، سعید نعیم آبادی (پیروزی)

نیمه اول: ۰ ـ ۰ مساوی تماشاگر: ۱۰۰۰۰۰ نفر

پرسپولیس چهار، استقلال دو (وقت معمول صفر بر صفر) نوزدهم اسفند ـ ۱۳۶۷

دیدار سی‌ام

گل‌های تیم استقلال (‌پنالتی): جعفرمختاری فر، رضاحسن‌زاده

گلهای تیم پرسپولیس (‌پنالتی): مجتبی محرمی، رحیم یوسفی، محسن آشوری، مرتضی کرمانی مقدم این دیدار در چارچوب جام حذفی باشگاه‌های کشور برگزار شد.

دیدار سی‌ام: جمعه ۱۹/۱۲/۱۳۶۷

جام حذفی باشگاه‌های کشور ـ پیروزی ۰ (۴) استقلال ۰ (۲) در ضربات پنالتی

بازیکنان پیروزی: وحید قلیچ، سعید نعیم آبادی، مرتضی فنونی‌زاده، مرتضی کرمانی مقام، کاظم سید علیخانی (کاپیتان)، منوچهر شفقتیان، محسن عاشوری،

ضیا عربشاهی (محمد مایلی کهن)، رحیم یوسفی، فریبرز مرادی (مجتبی محرمی)، محمد حسن انصاری فرد (کریم باوی) مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: سعید عزیزیان، مصطفی اردستانی، رضا حسن‌زاده، محمدرضاشکورزاده، جواد زرینچه، امیر‌هاشمی مقدم، مجید نامجو مطلق، صادق ورمزیار، محسن گروسی (فرشاد فلاحت‌زاده)، امیر قلعه نویی، جعفر مختاری فر (کاپیتان)

مربی: غلامحسین مظلومی

داور: ‌هادی دزفولیتماشاگر: ۴۰۰۰۰ نفر*

 دیدار سی و یکم: جمعه ۱۷/۹/۱۳۶۸ ـ قهرمانی باشگاه‌های تهران

 گل تیم پرسپولیس: رضا عابدیان ۱۸ پیروزی ۱ استقلال ۰

بازیکنان پیروزی: وحید قلیچ (بهروز سلطانی)، سعید نعیم آبادی، مرتضی فنونی‌زاده، محمد پنجعلی (کاپیتان)، کریم باوی، رضا عابدیان، مجتبی محرمی، ضیا

عربشاهی، رحیم یوسفی، فریبرز مرادی، محمد حسن انصاری فرد (حسین عبدی)

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: سعید عزیزیان، مصطفی اردستانی، رضا حسن‌زاده، شاهرخ بیانی، جواد زرینچه، عبدالصمد مرفاوی (امیر‌هاشمی مقدم)، مجید نامجو مطلق، صادق ورمزیار، محسن گروسی، امیر قلعه نویی (مرتضی یکه)، رضا احدی (کاپیتان)

مربی: منصور پورحیدری

داور: حمید خوشخوان ورزشگاه: آزادیاخطار: رحیم یوسفی، مجتبی محرمی، کریم باوی (پیروزی)

 دیدار سی و دوم: جمعه ۴/۳/۱۳۶۹

 فینال قهرمانی باشگاه‌های ایران ـ پیروزی یک، استقلال دو

بازیکنان پیروزی: وحید قلیچ، سعید نعیم آبادی، مرتضی فنونی‌زاده، محمدپنجعلی (کاپیتان)، کریم باوی (رضا عابدیان)، نادر می‌راحمدیان، مجتبی محرمی،

ضیا عربشاهی، رحیم یوسفی، محسن عاشوری، فرشاد پیوس مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: احمد رضا عابدزاده، شاهین بیانی، رضا حسن‌زاده، شاهرخ بیانی (کاپیتان)، جواد زرینچه، عبدالصمد مرفاوی، رضا احدی، صادق ورمزیار،

محسن گروسی، امیر قلعه نویی (فرشاد فلاحت‌زاده)، امیر‌هاشمی مقدم (عباس سرخاب)

ـ ـ مربی: منصور پورحیدری

گل پیروزی: نادر می‌راحمدیان (۱۲) ـ گل‌های استقلال: عباس سرخاب (۴۶) ـ عبدالصمدمرفاوی (۷۲)

داور: منوچهر نظری ـ ورزشگاه: آزادی ـ اخطار: رحیم یوسفی (پیروزی) شاهرخ

بیانی (استقلال)

 دیدار سی و سوم: جمعه ۲۸/۱۰/۱۳۶۹

 قهرمانی باشگاه‌های تهران ـ پیروزی یک استقلال یک

بازیکنان پیروزی: سعید عزیزیان، ناصر محمدخانی، مرتضی فنونی‌زاده، محمدپنجعلی (کاپیتان)، نادر محمدخانی، فریبرز مرادی، مجتبی محرمی، حسین عبدی (محمد حسن انصاری فرد)، رحیم یوسفی (رضا عابدیان)، محسن عاشوری، فرشاد پیوس

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: احمد رضا عابدزاده، شاهین بیانی، رضا حسن‌زاده، شاهرخ بیانی (کاپیتان ـ صادق ورمزیار)، جواد زرینچه، عبدالصمد مرفاوی، رضا احدی،

عباس سرخاب (عبدالعلی چنگیز)، مهدی فنونی‌زاده، امیر قلعه نویی، فرشاد فلاحت‌زاده

مربی: منصور پورحیدری ـ

گل پیروزی: فرشاد پیوس (۷۵) ـ گل استقلال: شاهرخ

بیانی (۶۲ پنالتی)

داور: ‌هادی دزفولی ـ ورزشگاه: آزادی

 دیدار سی و چهارم: جمعه ۴/۱۱/۱۳۷۰ ـ ـ پیروزی صفر، استقلال صفر

 بازیکنان پیروزی: وحید قلیچ، ناصر محمدخانی، مرتضی فنونی‌زاده، محمد پنجعلی (کاپیتان)، سعید نعیم آبادی، حسن شیر محمدی، مجتبی محرمی، محمد حسن انصاری> فرد، منوچهر عبدالله‌نژاد، محسن عاشوری، فرشاد پیوس

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: احمد رضا عابدزاده، شاهین بیانی (کاپیتان)، رضا حسن‌زاده>، شاهرخ بیانی، مهدی فنونی‌زاده، عبدالصمد مرفاوی، امیر موسوی نیا، عباس> سرخاب، امیر‌هاشمی مقدم (عبدالعلی چنگیز)، صادق ورمزیار (مسعود غفوری اصل)، فرشاد

فلاحت‌زاده ـ مربی: منصور پورحیدری

داور: محسن زمانی

دیدار سی و پنجم: جمعه ۱۵/۱۲/۱۳۷۰ ـ رفت جام آزادگان ـ پیروزی صفر، استقلال دو

بازیکنان پیروزی: وحید قلیچ (کاپیتان)، ناصر محمدخانی، مرتضی فنونی‌زاده، مصطفی قنبرپور، فریبرز مرادی، حسن شیر محمدی، مجتبی محرمی، محمد حسن انصاری‌ فرد، منوچهر عبدالله‌نژاد، حسین عبدی، فرشاد پیوس

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: احمد رضا عابدزاده، شاهین بیانی (کاپیتان)، رضا حسن‌زاده، شاهرخ بیانی، مهدی فنونی‌زاده، عبدالصمد مرفاوی، امیر موسوی نیا، عباس

سرخاب (جعفر مختاری فر)، می‌رشاد ماجدی (امیر‌هاشمی مقدم)، صادق ورمزیار، مسعود غفوری اصل

مربی: منصور پورحیدری

گل‌های استقلال: عبدالصمد مرفاوی (۸) ـ صادق ورمزیار (۱۵)

داور: احمد ابهران ورزشگاه: آزادی اخطار: مرتضی فنونی‌زاده، مجتبی محرمی، فریبرز مرادی (پیروزی) مهدی فنونی‌زاده، مسعود غفوری اصل، امیر موسوی نیا (استقلال)

دیدار سی و ششم: جمعه ۸/۳/۱۳۷۱

برگشت جام آزادگان ـ پیروزی صفر، استقلال یک

بازیکنان پیروزی: وحید قلیچ، ناصر محمدخانی (کاپیتان)، مرتضی فنونی‌زاده، رحیم یوسفی (منوچهر عبدالله‌نژاد)، محسن عاشوری، حسن شیر محمدی، مجتبی محرمی، محمد حسن انصاری فرد، سعید نعیم آبادی، حسین عبدی، فرشاد پیوس

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: حمید بابازاده، شاهین بیانی، رضا حسن‌زاده، شاهرخ بیانی (کاپیتان)، مهدی فنونی‌زاده، عبدالصمد مرفاوی (امیر‌هاشمی مقدم)، خسرو پارسا (امیر موسوی نیا)، عباس سرخاب (مسعود غفوری اصل)، جعفر مختاری فر، صادق

> ورمزیار، فرشاد فلاحت‌زاده ـ مربی: منصور پورحیدری

گل استقلال: عبدالصمد مرفاوی (۴۸) داور: مهدی اخوان ـ ورزشگاه: آزادی

 دیدار داربی سی و هفتم: جمعه ۱۱/۱۰/۱۳۷۱

 پیروزی صفر، استقلال صفر

بازیکنان پیروزی: نادر باقری، ناصر محمدخانی، محمد خاکپور، امیر موسوی نیا، محمد پنجعلی (کاپیتان)، حسن شیر محمدی، حمید استیلی، حمید روزبهانی، سعید> نعیم آبادی (محمود کلهر)، حسین عبدی، بهزاد داداش‌زاده

مربی: علی پروین

بازیکنان استقلال: احمدرضا عابدزاده، شاهین بیانی (کاپیتان)، عادل حردانی (می‌رشاد ماجدی ـ امیر قلعه نویی)، مسعود غفوری اصل، مهدی پاشا‌زاده،

عبدالصمد مرفاوی، کورش بختیاری‌زاده (ایمان عالمی)، عباس سرخاب، محمود صالح آبادی، صادق ورمزیار، فرشاد فلاحت‌زاده

مربی: بیژن ذوالفقارنسب

داور: حسین خوشخوان

 دیدار سی و هشتم: جمعه ۳۰/۱۰/۷۳ رفت نیمه نهایی جام آزادگان پیروزی ۲ (۰) استقلال ۲ (۳) تا دقیقه ۹۰ (با رای کمیته انضباطی) این بازی تا دقیقه ۸۸ دو بر دو مساوی بود، اما به دلیل درگیری بازیکنان دوتیم و هجوم تماشاگران به داخل زمین نیمه تمام ماند و در پایان، با رأی فدراسیون تیم استقلال سه بر صفر برنده شد.

بازیکنان پیروزی: احمد رضا عابدزاده، محمد علی پیروانی، مجتبی محرمی، رضا شاهرودی، بهروز رهبری فرد، حسن شیر محمدی، محسن عاشوری، علی دایی، فرشاد پیوس (کاپیتان)، حسین عبدی، بهزاد داداش‌زاده

مربی: حمید درخشان

بازیکنان استقلال: بهزاد غلامپور، جواد زرینچه، محمود فکری، مسعود غفوری اصل، مهدی پاشا‌زاده، محمد نوری، امیر قلعه نویی (کاپیتان)، محمد تقوی (علی

حاج اکبری)، ایمان عالمی (علی اکبریان)، صادق ورمزیار، ادموند اختر مربی: نصرالله عبداللهی

گل‌های پیروزی: فرشاد پیوس (۵۲ پنالتی) ـ بهزاد داداش‌زاده (۵۶) گل‌های استقلال: صادق ورمزیار (۸۰ پنالتی) ـ ادموند اختر (۸۷)

داور: احمد ابهران ورزشگاه: آزادی

اخطار: بهروز رهبری فرد (پیروزی) مسعود غفوری اصل (استقلال)

اخراج: رضا شاهرودی، مجتبی محرمی (پیروزی) امیر قلعه نویی (استقلال)

نیمه اول: صفر، صفر مساوی تماشاگر: ۱۱۵۰۰۰ نفر

دیدارسی ونهم ـ پرسپولیس صفر ـ استقلال صفر، ۷ بهمن۱۳۷۳

 بازیکنان پیروزی: نیما نکیسا، محمد علی پیروانی، امیر موسوی نیا، منوچهر عبدالله‌نژاد، بهروز رهبری فرد، حسن شیر محمدی، محسن عاشوری (کاپیتان)، علی دایی، محمود کلهر، حسین عبدی، محمدرضا پیرهادی

مربی: حمید درخشان

بازیکنان استقلال: بهزاد غلامپور، جواد زرینچه (کاپیتان)، علی اکبریان، ‌هاشم سلطانی، مهدی پاشا‌زاده، محمد نوری، قاسم سیانکی (کورش تشت زر)، علی حاج اکبری، محمد جمال ندافی (ایمان عالمی)، محمدرضا مهرانپور، ادموند اختر

مربی: نصرالله عبداللهی

ـ داور: مهدی اخوان ورزشگاه: آزادی بندر عباس تماشاگر: ۴۰۰۰ نفر *

 دیدار چهلم: جمعه ۶/۵/۱۳۷۴

 پیروزی یک، استقلال سه

بازیکنان پیروزی: نیما نکیسا، محمد علی پیروانی، قاسم عطایی، فرشاد پیوس (کاپیتان)، بهروز رهبری فرد (مجید نامجو مطلق)، حسن شیر محمدی، داود محبوب، علی دایی، شهرام براتپوری (مرتضی کرمانی مقام)، محمود شافعی (حسین عبدی)،

بهزاد داداش‌زاده ـ مربی: یورگن گده

بازیکنان استقلال: بهزاد غلامپور، جواد زرینچه، محمد خرمگاه، علیرضا منصوریان، مهدی پاشا‌زاده، محمود فکری (داود مهابادی)، امیر قلعه نویی (کاپیتان ـ کورش تشت زر)، بهروز پرورش خواه (علی حاج اکبری)، صادق ورمزیار، محمد تقوی، ادموند اختر

مربی: منصور پورحیدری

گل پیروزی: مرتضی کرمانی مقام (۴۹) ـ ـ گل‌های استقلال: ادموند اختر (۷) ـ صادق ورمزیار (۱۶ پنالتی) ـ محمدتقوی (۳۶)

داور: ساندرو پل (مجارستان) ورزشگاه: آزادی

 دیدار چهل و یکم: پرسپولیس صفر، استقلال صفر ـ هشتم دی ۱۳۷۴

 بازیکنان پیروزی: احمد رضا عابدزاده، محمد علی پیروانی، نعیم سعداوی، فرشاد پیوس (کاپیتان)، بهروز رهبری فرد، یحیی گل محمدی (داود محبوب)، حسین عبدی، رضا شاهرودی، مرتضی کرمانی مقام (علی دایی)، مجید نامجو مطلق (محمود شافعی)،

بهزاد داداش‌زاده ـ مربی: استانکو پابلوکویچ

بازیکنان استقلال: بهزاد غلامپور، جواد زرینچه، محمد خرمگاه، محمد نوری، مهدی پاشا‌زاده، محمود فکری، امیر قلعه نویی (کاپیتان)، بهروز پرورش خواه، صادق ورمزیار، علی اکبریان، ادموند اختر مربی: منصور پورحیدری

داور: معان کیالی (سوریه)

 دیدار چهل و دوم: جمعه ۲۷/۷/۱۳۷۵ ـ پیروزی یک، استقلال صفر

 بازیکنان پیروزی: احمد رضا عابدزاده، مجتبی محرمی (کاپیتان ـ داود محبوب)، نعیم سعداوی، مهدی مهدوی کیا، بهروز رهبری فرد، یحیی گل محمدی، کریم باقری، رضا شاهرودی، ادموند بزیک، مهرداد می‌ناوند، رضا ترابیان مربی: استانکو

 بازیکنان استقلال: بهزاد غلامپور، جواد زرینچه، محمد خرمگاه، محمد نوری، مهدی پاشا‌زاده، عبدالصمد مرفاوی، محمد تقوی، بهروز پرورش خواه، صادق ورمزیار (کاپیتان)، علیرضا منصوریان، ادموند اختر (امیر قلعه نویی)

مربی: منصور پورحیدری

گل پیر

:: موضوعات مرتبط: علمی، ،

مقدمه

نفت:

Petroleum   واژه ای لاتین است که البته در زبان فارسی معادل مناسبی برای آن وجود ندارد.
پترولیوم در واقع به آن دسته از مواد هیدروکربنی گفته می شود که به صورت طبیعی و در سنگهای رسوبی واقع می گردند. این ماده می تواند به صورت های گوناگون زیر در خلل وفرج و شکستگی های سنگ تجمع یابد:
1) فاز گازی (مانند گاز طبیعی natural gas  )
2) فاز مایع (مانند نفت خام crud oil )

معمولا انباشته شدن مواد هیدروکربنی در زیر سطح زمین در سنگهایی صورت می گیرد که توانایی نگهداری و انتقال سیالات را داشته باشند .این سنگها اصطلاحا سنگ مخزن (reservoir) نامیده می شوند.
بطور کلی تجمع مواد هیدروکربنی به صورت اقتصادی در سنگ مخزن وابسته به وجود عوامل متعددی می باشد که در زیر به اختصار توضیح داده خواهند شد:

1) سنگ منشا بالغ و یا سنگ مادر (mature source rock or mother rock ):از نظر تعریف سنگ دانه ریز غنی از مواد آلی است که قادر است در اثر تکامل حرارتی تولید هیدروکربن نماید (به عبارتی می بایستی دما به اندازه کافی بالا باشد تا بتواند ماده آلی را تجزیه کند ). معمولا سنگهای منشاء سنگهایی از جنس شیل (silt & clay ) می باشند که تخلخل بالا ولی قابلیت عبوردهی پایینی دارند.

 

2) سنگ مخزن (reservoir rock) :
به طور کلی یک سنگ مخزن هیدروکربنی خوب سنگی است که دارای شرایط اصلی زیر باشد تا بتواند هیدروکربن را در درون خود جای دهد:
الٿ: تخلخل بالایی داشته باشد(یعنی بتواند نفت و گاز را در درون خود جای دهد).
ب: تراوایی بالایی داشته باشد (تا بتواند نفت و گاز را بخوبی از خود عبور دهد).

3) سنگ معبر (carrier bed) :
امروزه بجز در مورد شیل های نفتی اکثر مواد هیدروکربنی اغلب در سنگهای دانه درشت یافت می شوند که این به دلیل مهاجرت مواد هیدروکربنی می باشد. فرایندی که موجب انتقال و حرکت نفت و گاز از سنگهای دانه ریز منشاء به سنگهای دانه درشت و تراوای مخزن می گردد را در اصطلاح مهاجرت مواد هیدروکربنی گویند(migration). سنگ معبر ممکن است که از جنس سنگ مخزن باشد و یا ممکن است که از یک بخش کاملا مجزا تشکیل شده باشد. بنابراین یکی از شرایط اصلی برای تجمع اقتصادی مواد هیدروکربنی آن است که مهاجرت هیدروکربن بین سنگ منشاء و سنگ مخزن از طریق سنگ معبر (migration pathway) امکانپذیر باشد.

4) پوش سنگ (cap rock ) :
سنگهای ناتراوایی هستند که از خروج نفت و سایر مواد هیدروکربنی از داخل سنگ مخزن جلوگیری می نمایند.

 

 

5) تله نفتی (oil trap ) :
با توجه به اینکه نفت و گاز سبکتر از آبهای زیرزمینی هستند که به سمت بالا حرکت می نمایند و بر روی آب قرار می گیرند بنابراین می بایستی حرکت رو به بالای نفت خام کنترل شود لذا نفتگیر و یا همان تله نفتی یک سد طبیعی است که موجب تجمع و ذخیره اقتصادی نفت و سایر مواد هیدروکربنی می گردد

 

مخازن نفت :

 

   مخزن نفت ساده ترین شکل جمع یک ذخیره نفتی در زیر زمین و کوچکترین واحد از نظر اقتصادی است . از خصوصیات هر مخزن آن است که فشار هیدرو استاتیک و یا فشار مخزن در تمام نقاط آن یکسان باشد و بخشهای نفت و یا گاز تحت آن میزان فشار قرار گیرند .

اندازه و سطح مخازن نفتی به مقادیر مختلف از چند متر مربع تا چندین صد متر مربع است . محتوای نفتی یک مخزن ممکن است گاز , گاز-نفت یا عمدتا نفت باشد . واﮊه مخازن عمده نفتی برای آندسته از مخازن بکار میرود که بطور قراردادی بیش از 50 میلیون بشکه نفت داشته باشند .

 

ساختمان شیمیایی آسفالتین و پارافین :

 

بخش اعظم رسوبات نفتی , پارافینها و آسفالتین ها میباشند . این رسوبات بر روی سطح تجهیزات یا درون چاهها و لوله ها بوجود آمده و سبب بروز مشکلات زیادی میشوند .

شدت این رسوبات بسته به ترکیبات نفتی و عمق چاه و افت فشار و گرمای بدنه چاه متفاوت میباشد . در بیشتر مواقع این رسوبات در چاههای کم عمق و با درجه API  کم وجود دارند .

مهمترین دلایل برای جداسازی این مواد از نفت خام به شرح زیر است :

1 –  انبساط گاز سبب کاهش دمای محصول میشود .

2 – نفت موجود را توسط انبساط گاز سرد کرده و نیروی لازم را برای بالا رفتن نفت به سطح چاه فراهم می آورند .

3 – محصول از نفت به گاز انتقال حرارت انجام داده و خنک میشود و گرمای منتقل شده به محیط داده میشود .

4 – گاز حل شده که درون محلول دچار نوسان میشود , سبب سرد شدن محلول میشود .

5 – کاهش دمای محلول به سبب وجود آب در سیستم میباشد .

6 – به منظور تبخیر مواد سبکتر , در حجم و دما تغییراتی ایجاد میکنند .

تمامی عوامل فوق سبب سرد شدن نفت و در نتیجه ایجاد رسوب پارافینی میشود

 

پارافین ها و آسفالتین ها از نظر شیمیایی :

پارافین و آسفالتین از نظر ساختمان شیمیایی تفاوت عمده ای دارند زیرا پارافینها آلکانهای نرمال یا شاخه داری هستند که دارای وزن مولکولی بالا بوده و فرمول عمومی آنها   CnH2n-2 میباشد . پارافینهای قابل رسوب آلکانهایی هستند که بین 20 تا 60 زنجیره کربنی دارند و ترکیبی از آلکانها و دانه های ریز کریستالی میباشند که با هم تجمع میکنند , هرچه طول زنجیر پارافین بیشتر باشد پارافین سخت تر خواهد بود .

رسوبات پارافین همچنین شامل آسفالتینها , رزین ها , و مواد معدنی مثل شن و نمک هستند که همراه آنها یونهای کلسیم و آب نیز وجود دارد .

آسفالتین ها ترکیباتی اند که دارای رنگ سیاه بوده و وزن مولکولی بالایی دارند . این مواد در حالت طبیعی قطبی میباشند که این قطبیت به خاطر وجود مولکولهای اکسیژن , گوگرد , نیتروژن و فلزات گوناگون میباشد .

آسفالتینها همچنین شامل ترکیبات پلی حلقوی و آروماتیک میباشند .

 

مولکول فشرده آسفالتین

آسفالتین همراه رزین

 

مدل آسفالتین

 

 

 

 

آسفالتین در محلول های آروماتیکی مانند بنزن , تولوئن , تترا کلرید کربن و دی سولفات کربن قابل حل است اما در نفت سیاه , نفت گازی و هیدروکربن های سبک تر مثل پروپان و بوتان نامحلول است و یا دارای حلالیت کم میباشد .

دانه های آسفالتین معمولا کروی و قطر آنها حدودا 30 تا 65 آنگستروم میباشد .

وزن مولکولی آنها بین 10000 تا 100000 و دانسیته اشان 1.22 gr/cm3 است.

 

تئوری munir بیان میکند که ذرات آسفالتین در یک هسته از مجموعه مولکولها قرار گرفته اند که در اطراف آن هسته ترکیبات آروماتیک کمتر و سبک تری قرار دارند .

این تئوری میتواند دلیل قابل قبولی بر وجود آلکانها در پارافین باشد و این امر را واضح میسازد که ذرات آسفالتین در نفت به شکل کلوئیدی هستند .

 

تفاوت بین پارافین و آسفالتین

مومهای آسفالتین دارای مشخصات زیر هستند :

1 – به آهستگی ذوب میشوند و به تدریج نرم گشته تا به یک محلول لزج تبدیل میشوند .

2 – با دود بسیار سوخته و آشغال زیادی به جای میگذارند .

اما مومهای پارافینی :

1 – لزجت مایع داغ کم است .

2 – در محدوده کمی از حرارت ذوب میشوند .

3 – به سرعت سوخته و دود کمی تولید کرده و آشغال کمی بر جای می گذارند .

 

مراجع :

1- کتاب خواص سیالات مخازی نفتی ( مک کین )

2- وبلاگ نفت ( نوشته های امین غلام زاده در مورد مهندسی نفت)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 آزمایش اول

 

عنوان : اندازه گیری میزان آسفالتین در نفت خام

وسایل مورد نیاز : کاغذ صافی , boiler , کندانسور ,  ترازو , بشر 

مواد لازم : نفت خام , نرمال هگزان , بنزن 

 

تئوری آزمایش :

رسوبات آسفالتین :

اگر چه به گستردگی پارافینها نیستند ولی میتوانند به صورت رسوب درایند , همچنین آسفالتینها دارای خواص قطبی اند .

 دو دانشمند به نامهای Kats   و Beu  در یک سری آزمایشات به این نتیجه رسیدند که رسوبات آسفالتین بر اثر یک پدیده الکتریکی بوجود می آیند . در

یکی از این آزمایشات , الکترود های فلز پلاتین را درون یک نفت آسفالتین دار قرار دادند , در ابتدا این نفت بدون رسوب بود . سپس توسط جریان برق ولتاژ 220 ولت در چند مرحله به نفت به آن نفت اعمال شد. در نتیجه الکترود منفی تمیز شد ولی الکترود مثبت توسط مواد آسفالتینی سیاه پوشیده شد . این نشان میدهد که اولا مواد آسفالتین قطبی اند و ثانیا بار این ذرات منفی میباشد , زیرا که جذب قطب مثبت الکترود های آزمایش شدند .

 

جلوگیری از رسوب آسفالتین :

چون آسفالتین در سنگهای رسوبی چاه رسوب میکند لذا جلوگیری از تشکیل

آنها بسیار مشکل است . یک روش جلوگیری از رسوب این است که محلول

فشرده شده نفتالین را بصورت فاصله های زمانی مشخص وارد این سنگهای رسوبی کرده و حلالیت آسفالتین در نفت را افزایش دهیم .

 

 

اگر آسفالتین در لوله رسوب میکند میتوان توسط یک تعداد توپی کوچک شیمیایی رسوب را از بین برد . این توپها ممکن است در یک سد صفحه ای مانند قرار گرفته و در قطر لوله ها و چاهها مورد استفاده قرار گیرند .

 

روش دیگر این است که نفت خام را از بستری شامل نفتهای کوچک مانع شونده عبور داده و در نتیجه رسوبات پارافین را کاهش داد و همچنین از تجمع کریستال های این رسوبات درون هسته مرکزی جلوگیری کرد .

 

یک راه حل جامع برای حل مشکلات ناشی از ایجاد رسوبات آسفالتین :

مناطق نفت خیزی به نام  hassi messaoud وجود دارد که اکثر آزمایشاتی که برای مشابه سازی با آزمایشات درون آزمایشگاه ها انجام میگیرد در این مناطق نفت خیز انجام میگیرد .

ته نشین شدن مواد آسفالتین درون لوله چاهها در این مناطق مشکلات بسیاری را بوجود آورده است و این مسئله سبب شده که برای ادامه تولید , مکرر از شستشوی لوله چاهها و نیز تراشیدن رسوبات در طول لوله استفاده شود .

لذا منحنی ها و نمودارهایی بصورت سیستماتیک رسم شده است که میتوان از آنها بعنوان یک راهنما در مورد وضعیت دما و فشار در یک نقطه از رسوب و نیز در رابطه با تکامل و سیر شکل رسوب استفاده کرد .

 

بر اساس این گرافها و مشاهدات اگر دهانه چاهها محصول را بافشار کمتر تولید و به خارج هدایت نماید , میتوان از تعداد لوله های شوینده کمتری استفاده کرد که این سبب بهینه شدن هزینه های لازمه میگردد .

 آسفالتین به خودی خود مشکل ساز نیست بلکه هنگامیکه رسوب میکند مشکل ساز میشود و این در صورتی است که رسوب آسفالتین به خلل و فرج آسیب برساند .

آسفالتین ماده چسبنده و لخته شده, توده های بزرگی است که خلل و فرج را مسدود کرده و باعث کاهش تولید میشود . آنالیز سارا یکی از آنالیزهایی است که نفت خام را در چهار طبقه بندی اصلی متفاوت در حلالیت و قطبیت تفکیک میکند .

آلیفاتیکها :

 هیدروکربنهای غیرقطبی بدون باند دوگانه ای هستند اما شامل زنجیره اصلی و شاخه های آلکانی شبیه سیکلو آلکانها میشوند .

:: موضوعات مرتبط: علمی، ،

مقدمه:

آشنايی با گل حفاری و خواص آن

گل حفاری تاریخچه ای طولانی و گوناگونی از گذشته دور داردولی به طور اجمالی در آغاز چينی ها فهميدند که گل دارای دو کاربرد مهم است .

نخست اینکه انچه را که در سازند وجود دارد را نرم می کند و دوم اينکه گل حفاری به بالا بردن کنده ها از ته چاه کمک می کند .در سيستمهايی که در سال 1864 و حتی بعد از آن برای استخراج نفت از آبهای جاری استفاده می شد هنوز کسی از خواص گل حفاری اطلاعی نداشت.

در سال 1890 مردی به نام چاپمن اشاره ای به اين موضوع نمود که جريانی از آب و مواد پلاستيکی می تواند شکلی خاص به دیواره چاه داده و آنره مستحکم تر نمايد .و اين آغاز مهندسی مدرن در تاريخ کل حفاری بود .

چاپمن بعدها به يکی ديگر از خواص گل حفاری دست يافت و آن اين بود که بوسيله گل حفاری می توان از هرزروی آب به درون لايه های سازند جلوگيری نمود .و نیز با استفاده از مواد خاصی ديواره چاه را اندود کرد .چاپمن همچنين اين مو ضوع را که خاک رس پوست گندم حبوبات سیمان  ومواد مشابه را می توان به کار گرفت را آشکار ساخت .

13 سال بعد از ظهور نخستين گل حفاری لوکاس در سال 1901 در اسپيندل تاپبرای مباحثه در مورد سيالات حفاری و مطرح کردن آن به عنوان یک ضرورت در صنعت حفاری حضور پيدا کرد .اين مسئله در سال 1914 از تحقیقات وسيعی توسط پولارد و هگبورگ کشف گرديد .

تاريخ جديد سيالات حفاری يعنی زمانی که تلاش برای کنترل خواص گل با استفاده از مواد افزودنی طراحی شد در سال 1912آغاز گرديد .

برای خواص گل می توان اين طور بيان کرد که گل مطلوب به گلی گفته می شود که به اندازه کافی غلطظ باشد که بتواند منافظ طبقات و ماسه ها را طوری مسدود نمايد که سيال نتواند به درون آنها نفوذ نمايد .

گل مطلوب گلی است که توانايی انسداد منافذ ماسه و جلوگيری از ريزش ديواره چاه و کنترل فشارهای سیال حفاری که زمانی تنها وسيله بالا آوردن کنده های مته به سطح زمين محسوب مممممی شود در حال حاضر يکی از اساسی ترين عوامل کاميابی يا شکست عمليات تشخيص داده شده است .

سطال حفاری علاوه بر آوردن کنده ها وظايف ديگری هم دارد که به همان ميزان از اهميت برخوردار است و همين وظايفند که باعث کارايی امنيت و با صرفه شدن عمليات حفاری تکميلی می گردند .بنابراين دلايل ترکيب سيال حفاری و خواص ناشی از آن مورد مطالعه و تجزيه و تحليل فراوان قرار گرفته است .

سيال حفاری به منظور حفر چاهای عميق تر و در نتيجه خطر ناک تر و نيز جهت استخراج هر چه بيشتر از سازندها بهره برده شده است پس بايستی دارای آن چنان خواص فيزيکی و شيميايی باشد که آنرا قادر به مقابته با شرايط استفاده از چاههای مختلف بنمايد .

ارائه رضايت بخشی اين وظايف مستلزم آن است که ترکيسيال متنوع باشد و خواص آن مورد کنترل بيشتری قرار گِيرد در نتيجه هزينه نگهداشت يک سيال حفاری موثر يکی از اقلام اساسی هزينه هنگفت حفاری در بسياری از مناطق است .

                       

سيالات حفاری

وظايف گل حفاری :

الف) تميزکردن ته چاه و انتقات کنده های حفاری به سطح زمين

گل وقتی که از لبه های مته بيرون می آيد به واسطه فوران شديدی که دارد سبب تميزی کف چاه و لبه های مته می شود و به اين ترتيب هم طول عمر مته را زياد می کند و هم سرعت بازدهی حفاری را زياد می نمايد اگر سرعت سعود گل در آنالوس بیشتر از سرعت سقوط کنده های حفاری باشد در اين صورت می توان انتظار داشت که کنده ها بتوانند به سطح زمين برسند .سرعت سقوط کنده ها و ذرات حفاری از يک سو به بستگی به شکل هندسی و وزن مخصوص آنها و از سوی بستگی به گرانروی تيکسوتراپی وزن و سرعت گل در آنالوس دارد .

توانايی گل در تميز نگهداشتن ته چاه و کنده های حفاری به سطح زمين بستگی به عوامل متعددی دارد که مهمترين آن عبارتند از سرعت گل در انالوس وزن و گرانروی آن .

                  سرعت در فضای حلقوی (آنالوس)

و برای محاسبه Annular Volume از فرمول زيراستفاده می کنيم :

               

در اين غرمول d قطر خارجی لوله درونی و D قطر داخلی لوله بيرونی است و هر دو بر حسب اينچ هستند .

ب ) خنک کردن مته و لوله های حفاری

گرمای زيادی که در اثر دوران مته توليد می شود اگر اين گرما سريعا منتقل نشود مته می سوزد .

ج ) روان کردن مته و لوله های حفاری

آغشتن گلهای حفاری به نفت و مواد روان کننده ديگر خاصيت روان کنندگی آنرا افزايش می دهدو سبب کاهش گشتاور روی مته و لوله ها ی حفاری افزايش عمر مته و کاهش فشار پمپ های گل می شود در مواردی که وزن روی مته و کاهش فشار روی پمپ های گل می شود در مواردی که وزن روی مته بيش از اندازه باشد از روان کننده های قوی استفاده می شود .

د ) اندود کردن ديواره چاه و جلوگيری از ريزش آن

يک گل حفاری خوب بايد بتواند يک لايه نازک و غير قابل نفوذ بر روی ديواره چاه ايجاد کند که هم جلو رفتن گل و صافاب آن بداخل سازندها را بگيردو هم به پايداری و تحکيم سنگهای سازند ديواره کمک کند و مانع ريزش آن بداخل چاه گردد .

ه ) کنترل فشارهای زير زمينی

اين کنترل توسط فشار هيدرو ستاتيکی گل حفاری امکان پذير است که از رابطه زير به دست می آيد :

                                            P=./433SGh

H: عمق حفاری بر حسب فوت

 

P:فشار هيدروستاتيک گل بر حسب psi

SG:چگالی گل

و يا از فرمول زير به دست می آيد.         P=./.52ph

که هر چگالی گل حفاری بر حسب PPGاست .

و )معتق گذاشتن کنده ها و مواد وزن افزای گل به هنگام خاموشی پمپ ها

اگر گل به اندازه کافی وزن و گرانروی و به ويژهGejjation وThixotropy داشته باشد می توان انتظار داشت گل در تمام طول مدت سکون تمام مواد موجود در خود را به حالت سکون نگه داشته و مانع از گرد کردن رشته حفاری شود .

ز )ترخيص شن و کنده های حفاری روی الک لرزان

در يک گل حفاری خوب بايد بتوان کنده های حفاری و شن ها را به راحتی جدا کرد تا دوباره به چاه باز نگردند.

ح ) تحمل بخشی از لوله های حفاری و لوله های جداری

از آنجا که لوله ها در چاهناچار در گل قرار خواهند گرفت سپس تحت تاثير نيروی ارشميدس گل از وزن آنها کاسته می شود و فشار وارد بر دستگاهای نگهداری آنهادر روی الک نيز کاهش می يابد .

چ ) به حداقل رسيدن ضايعات وارد بر سازندهای مجاور چاه و ارائه حداکثر اطلاعات پيرامون آنها

يک گل حفاری بايد بتواند اطلاعات کافی از سازندهای مورد حفاری را بدهد .

خ ) انتقال توان هيدروليک پمپ ها به مته

در هنگام برنامه ريزی يک گل حفاری بايد سرعت گردش گل و خواص فيزيکی آنرا و همچنين نوع ذرات جامد معلق در گل و در صد آنها را طوریبايد در نظر گرفتکه از کل توان پمپ فقط اندکی به صورت گرما تلف شود و بيشتر آن در مته و برای تميز کردن ته چاه مصرف شود .

تعريفThixotropyياGellation

خاصيتی است الکترو شيميايیو موقت که تنها وقتی که گل از حرکت باز ايستاده است در آن بوجود می آيد .

بر اساس اين خاصيت گل در حال سکون بافتش با گذشت زمان محکم و ژله ای شده و ذرات جامد و شنها و کنده های حفاری را در خود می گيرد و مانع سقوط و ته نشست آنها می شود .

فازهای مختلف گلهای آب پايه

الف ) فاز مايع:

فاز مايع و پيوسته گلهای حفاری آبی آب است .

آبی که در ساختن گلهای حفاری مورد مصرف قرار می گيرد ممکن است يکی از انواع زِير باشد .

آب شيرين آب شور آب سخت و آب نرم باشد .

آب سخت به آبی گفته می شود که محتوی مقادير قابت ملاحظه ای نمکهای محلول کلسيم  و منيزيم است .

سختی آب از دو منبع ناشی می شود :

سختی کربناتی و سختی غير کربناتی

سختی کربناتی آب ناشی از حضور کربناتها و بی کربناتهای کلسيم و منيزِيم است و سختی غير کربناتی آب ناشی از وجود نمکهای غير کربناتی مثل sio2و  caso4 می باشد .

ب ) فاز جامد

فاز جامد گلهای حفاری مرکب از دو قسمت است :جامدات فعال و جامدات غير فعال

فاز جامدات فعال گلهای حفاری آبی مرکب از رسهای تجارتی ورسهای طبيعی و رسهای محلی می باشد .

فاز جامدات غير فعال از نظر شيميايی خنثی و بی اثر هستند و به عنوان مو اد وزن افزا به گل افزوده می شود .

مفهوم pvوyp و gl

گرانروی پلاستيکی Pv

سهمی که Pv در ايجاد مقاومت در برابر جريان و حرکت گل دارد ناشی از اصتحکاک مکانيکی است . اصطحکاک مکانيکی  در يک گل حفاری ممکن است به صورتهای زير به وجود آيد :

الف ) بين خود ذرات موجود در گل بوجود می آيد

بين ذرات جامد و مايعی که آنها ررا احاطه کرده است بوجود می آيد .

ج ) در اثر برش بين خود مايع بوجود می آيد .

 سر چاه Pv را تابعی از غلظت ذرات جامد پراکنده در گل می دانندبا افزايش وزن گل ميزان Pv هم زياد می شود که نمودار آنها را به صورت زير است:

                                                    

:: موضوعات مرتبط: علمی، ،

Apple
میوه مورد علاقه استیو جابز مؤسس و بنیانگذار

شركت اپل، سیب بود و بنابراین اسم شركتش را نیز

اپل (به معنی سیب ) گذاشت.

 

Adobe
اسم رودخانه ای كه از پشت منزل مؤسس آن، جان وارناك، عبور می‌كند.

 

Google
گوگل در ریاضی نام عدد بزرگی است كه تشكیل شده است از عدد یك با صد تا صفر جلوی آن. مؤسسین سایت و موتور جستجوی گوگل به شوخی ادعا می‌كنند كه این موتور جستجو می‌تواند این تعداد اطلاعات (یعنی یك گوگل اطلاعات ) را مورد پردازش قرار دهد

Cisco
مخفف شده كلمه سان فرانسیسكو است كه یكی از بزرگترین شهرهای امریكا است

HP
این شركت معظم توسط دو نفر بنام های بیل هیولت و دیو پاكارد تأسیس شد. این دو نفر برای اینكه شركت هیولد پاكارد یا پاكارد هیولت نامیده شود مجبور به استفاده از روش قدیمی شیر یا خط شدند و نتیجه هیولد پاكارد از آب در آمد

Hotmail
این سایت یكی از سرویس دهندگان پست الكترونیكی به وسیله صفحات وب است. هنگامی كه مدیر پروژه برنامه می خواست نامی برای این سایت انتخاب كند علاقه‌مند بود تا نام انتخاب شده اولاً مانند سایر سرویس دهندگان پست الكترونیك به کلمه mail ختم شده و دوماً برروی وبی بودن آن نیز تأكید شود Html بنابراین این نام را انتخاب كرد





Microsoft
MICROcomputer SOFTwaree
نام شركت ابتدا به صورت بالا نوشته می‌شد ولی به مرور زمان به صورت فعلی در آمد.که مخفف است. دلیل نامگذاری شركت به این اسم نیز آن است كه بیل گیتس مؤسس شركت آن را با هدف نوشتن و توسعه نرم افزارهای میكروكامپیوتر ها تأسیس كرد

Intel
INTergrated Electronicss
از آنجایی كه این شركت از بدو تأسیس با تأكید روی ساخت مدارات مجتمع ایجاد شد نام آن را یا به طور مختصر INTEL نهادند

Oracle
مؤسس شركت اوراكل یعنی لری الیسون و باب اوتس قبل از تأسیس شركت روی پروژه‌ای برای CIAA كار می‌كردند . این پروژه كه اوراكل نام داشت بنا بود تا با داشتن مقادیر زیادی اطلاعات بتواند جواب تمام سؤال‌های پرسیده شده توسط اپراتور را با مراجعه به مخزن اطلاعات بدهد. اوراكل در اساطیر یونانی الهه الهام است. این دو نفر پس از پایان این پروژه شركتی تأسیس كرده و آن را به همین اسم نامگذاری كردند

Motorola
شركت موتورولا با هدف درست كردن بی سیم و رادیوی اتومبیل كار خود را آغاز كرد. از آنجاییكه مشهورترین سازنده بی سیم و رادیو های اتومبیل در آن زمان شركت victoria بود مؤسس این شركت یعنی آقای پال كالوین نیز اسم شركتش را موتورولا گذاشت تا علاوه بر داشتن مشابهت اسمی كلمه موتور نیز به نوعی در اسم شركتش وجود داشته باشد.

Sony
از كلمه لاتینSonus
به معنای صدا مشتق شده است

Red Hat
مؤسس شركت آقای مارك اوینگ در دوران جوانی از پدربزرگش كلاهی با نوارهای قرمز و سفید دریافت كرده بود ولی در دوران دانشگاه آن را گم كرد . زمانی كه اولین نسخة این سیستم عامل آماده شد مارك اوینگ آن را همراه با راهنمای كاربری نرم افزار در اختیار دوستان و هم دانشگاهیش قرار دارد. اولین جمله این راهنمای كاربری، درخواست برای تحویل كلاه قرمز گم شده بود

Xerox
كلمه Xer در زبان یونانی به معنای خشك است و این برای تكنولوژی كپی كردن خشك در زمانی كه اكترا كپی كردن به روشهای فتوشیمیایی انجام می‌گرفت فوق العاده حائز اهمیت بود

SUN
Standford Univercity Network
این شركت معظم توسط چهار تن از فارغ التحصیلان دانشگاه استانفورد تأسیس شد. ومخفف عبارت بالا می‌باشد

Yahoo
این كلمه برای اولین بار در كتاب سفرهای گالیور مورد استفاده قرار گرفته و به معنی شخصی است كه دارای ظاهر و رفتاری زننده است . مؤسسین سایت جری یانگ و دیوید فیلو نام سایتشان را Yahoo گذاشتند چون فكر می كردند خودشان هم این طوری هستند

 

:: موضوعات مرتبط: علمی، ،

 

یکی از انفجارهای بزرگ در سال ۱۸۴۱ روی داد و باعث شد که توده ای ابری به شکل دو قطبی زیبایی ایجاد شود. توده مذکور را Homunculus می نامند. در شبی که انفجار مذکور روی داد، ETA Carinae دومین ستاره درخشان در آسمان آن شب بود، و تنها ستاره روشن تر از غول بزرگ ستاره شباهنگ (Sirius) بود.این ستاره چنان بزرگ است که اگر در مرکز منظومه ما واقع می شد مرکز منظومه تا مدار مشتری را به خود اختصاص می داد. البته این اندازه بزرگ گاهی هم دچار تغییر می شود، زیرا لایه های بیرونی ستاره پیوسته در حال پرتاب شدن به فضا هستند. علت این واقعه، فشار ناشی از برخوردهای فوتونی مربوط به اتم های گازی داخل ستاره است.می دانیم که بسیاری از ستارگان و از جمله خورشید رفته رفته جرم خود را از دست می دهند و انرژی را به صورت بادهای ستاره ای تابش می کنند. اما کاهش جرم در ستاره ابرغول بسیار فشرده تر از حد معمول است. این ستاره در هر سال جرمی معادل ۵۰۰ برابر جرم زمین را از دست می دهد. در این حالت بسیار سخت است که میان خود ستاره و ابرهای گازی که اطراف ستاره را در بر گرفته است، مرزی قایل شد. VINCI NAOS- CONICA دو دستگاه حساس به تابش پرتو مادون قرمز هستند که روی تلسکوپ بزرگ ESO در رصدخانه پارانال (Paranal) نصب شده اند. با استفاده از این ابزارها، ناحیه اطراف ستاره که همان محوطه گازی است، مورد بررسی قرار گرفت. ستاره شناسان با مشاهده داخلی ترین قسمت های ناحیه ابری اطراف ستاره، توانستند بعضی از ترکیبات این محوطه را شناسایی کنند.تیم ستاره شناسان ابتدا از دوربین اپتیکی قابل تنظیم ابزار NAOS- CONICA که روی یک تلسکوپ ۲/۸ متری نصب شده است برای تصویربرداری از فضای اطراف ستاره استفاده کردند. تصویر حاصل از این روش نشان داد که ناحیه مرکزی توده سحابی از ماده ای پر شده است که شبیه یک چشمه نور نقطه ای به نظر می رسد و اطراف آن را حباب های نورانی بسیار زیادی فرا گرفته است. در قدم بعدی برای به دست آوردن منظره ای واضح تر، ستاره شناسان از تداخل سنجی استفاده کردند. در این تکنیک از دو یا چند تلسکوپ برای به دست آوردن تفکیک زاویه ای استفاده می شود. اگر از تکنیک فوق استفاده نشود برای به دست آوردن تفکیک زاویه ای مشابه باید تلسکوپی به قطر فاصله میان تلسکوپ های به کار رفته استفاده شود. برای بررسی دقیق روشنایی ستاره، تلسکوپ های ۲/۸ متری کارایی لازم را نداشتند و همین امر باعث روی آوردن ستاره شناسان به استفاده از تداخل منبع VINCI بود. طی شب های متعددی، دو تلسکوپ کوچک ستاره ETA Carinae را زیرنظر داشتند و پرتوهایی را که از ستاره دریافت می کردند به یک کانون مشترک می تاباندند. با این ترفند، سنجش اندازه زاویه ای این ستاره میسر شد. با این روش ها دانشمندان توانستند که در تصاویر گرفته شده ناحیه مربوط به فضای ابری اطراف ستاره را شناسایی کنند و با حذف آن از تصویرهای به دست آمده شکل واقعی ستاره نمایان شد. با استفاده از تکنیک های نوین ستاره شناسان موفق شدند اطلاعات فضایی را در مقیاس ۰۰۵/۰ آرک ثانیه با جزئیات کامل به دست آورند این مقدار معادل ۱۱ واحد نجومی است و هر واحد نجومی برابر ۱۶۵۰ میلیون کیلومتر است. با این محاسبات بود که معلوم شد اندازه واقعی شعاع ستاره از مرکز منظومه ما تا مدار مشتری است. اگر بخواهیم مثالی ساده برای درجه تفکیک به دست آمده بزنیم می توان گفت که این کار ستاره شناسان معادل تشخیص یک تخم مرغ از توپ بیلیارد از فاصله ۲۰۰۰ کیلومتری است.مشاهدات VLTI مایه تعجب هرچه بیشتر ستاره شناسان شد. آنها دریافتند که گاز اطراف ستاره به طرز شگفت آوری در حال امتداد یافتن است. این امتداد متقارن نیست و در طول دو محور انجام می شود، به طوری که امتداد در راستای یکی از محورها یک ونیم برابر محور دیگر است. باتوجه به تئوری های جاری، ستاره ها بیشتر جرم خود را در ناحیه استوایی از دست می دهند. این وضعیت به این خاطر است که در ناحیه استوایی گاز خارج شونده از ستاره به خاطر نیروی گریز از مرکز شتاب بیشتری به دست می آورد. اگر وضعیت گفته شده درباره ETA carinae هم درست باشد، باید محور چرخش ستاره که از قطب های ستاره می گذرد، عمود بر ابر قارچی شکل باشد. اما از طرف دیگر غیرممکن به نظر می رسد که ابرهای قارچی همانند پرهای چرخ در اطراف ستاره باشند درواقع توده گازی خارج شده از ستاره در سال ۱۸۴۱ به شکل حلقوی یا هلالی بود.سرنوشت این قبیل ستاره های بزرگ توسط نظریه پردازان پیش بینی شده است. فرض قوی این است که ستاره به خاطر چرخش سریع از حالت کروی خارج خواهد شد و پهن تر خواهد شد در نتیجه نقاطی که به مرکز ستاره نزدیک تر می شوند بیشتر گرم می شوند، زیرا به نواحی گداخت نزدیک تر می شوند. در نتیجه لایه های بیرونی در این محوطه ها گرمای بیشتری به دست خواهند آورد و با شتاب بیشتری نسبت به ناحیه استوایی از ستاره جدا خواهند شد. با فرض اینکه این مدل درست باشد ستاره شناسان سرعت چرخش ستاره به دور خودش را حساب کردند. نتیجه محاسبات نشان دادند که ستاره با سرعتی معادل ۹۰درصد سرعت ماکزیمم در حال چرخش است. سرعت ماکزیمم، سرعتی است که اگر ستاره به آن سرعت برسد، متلاشی خواهد شد. پس این ستاره به پایان عمر خود بسیار نزدیک شده است. ETA Carinae انفجار مشابه دیگری را در سال ۱۸۹۰ تجربه کرده است و اینکه انفجارهای مشابه دیگر چه موقع روی خواهند داد هنوز به درستی معلوم نیست. اما آنچه که قطعی است این است که این غول بزرگ بسیار ناپایدار شده است و مدت زیادی دوام نخواهد آورد. در حال حاضر این ستاره جرم خود را با چنان سرعت زیادی از دست می دهد که حتی اگر متلاشی نشود تمام جرم آن ظرف ۱۰۰ هزار سال آینده تمام می شود. اما احتمال زیاد این است که ستاره قبل از نابودی کامل به ابرنواختر تبدیل شود. در آن هنگام است که چنین اتفاقی خواهد افتاد حتی اگر روز باشد با چشم غیرمسلح این ستاره قابل رویت خواهد شد. این اتفاق در مقیاس زمانی نجومی بسیار زود روی خواهد داد. شاید در همین ۱۰ تا ۲۰ هزار سال آینده.

:: موضوعات مرتبط: علمی، ،

دکتر آنتون دیزیاتنیکوف از مرکز فیزیک هسته ای دانشگاه ملی استرالیا عضوی از تیمی بین‌المللی است که در حال طراحی گره‌هایی در نور است.

وی و همکارانش با استفاده از مفاهیم ریاضی و فیزیک در تلاش برای خلق گردابه‌های نوری دارای هسته‌های تیره در یک پرتو لیزری شفاف بودند که سپس می‌توانند در هم بپیچد و حلقه زنجیر و گره‌هایی را شکل دهند.

آن‌چه در مورد این گره‌های تاریک جالب به نظر می‌رسد این است که آن‌ها هر آن چه را که جریان برق انجام می‌دهد، به نمایش می‌گذارند.

ایده گره زدن نور سال‌هاست که ذهن دانشمندان را به خود مشغول ساخته و تیم‌های علمی اندکی با مهندسی کردن دقیق پرتوهای لیزر دارای گره‌های "مصنوعی" یا "ساخته شده توسط دست" این رویا را محقق کرده‌اند.

با این حال هدف تیم علمی بین‌المللی حاضر در این پروژه خلق مدل‌هایی است که در آن‌ها گره‌ها به طور آنی خودشان را شکل می‌دهند، درست مانند گره‌های آزاردهنده‌ای که همواره در کابل های الکتریکی به وجود می‌آیند.

بر خلاف کابل‌های الکتریکی که تمایل به ایجاد گره دارند، نور فاقد چنین تمایلی است. دانشمندان دریافته‌اند که تحریک کردن گره‌ها برای تشکیل شدن در پرتوهای لیزر با معرفی آشفتگی در شکل نقاط لیزری به ندرت گره‌ها را تحریک به تشکیل شدن می‌کند.

مدل‌های جدید نشان می‌دهند که قبل از گره زدن آسان نور باید پارامترهای کلیدی نور در طیف خاصی را در اختیار داشت و پس از رسیدن به این مولفه‌ها تشکیل گره‌ها تضمین شده است.

تیم محقق هنوز قادر به پیش‌بینی مکان دقیق شکل گرفتن این گره‌ها نیستند. آن‌ها فقط می‌دانند که تحت شرایطی خاص گردابه‌های نوری به طور آنی تشکیل هسته می‌دهند و جمع می‌شوند و خود را به شکل گره‌های کوچکی در می‌آورند.

این موفقیت می‌تواند دارای کاربردهای بالقوه در پرتوهای لیزر، اپتیک مدرن و حتی محاسبات کوانتومی باشد

:: موضوعات مرتبط: علمی، ،